Historia

Towarzystwo Miłośników Ziemi Wodzisławskiej (TMZW) powstało w 1966 roku z inicjatywy Benedykta Kozielskiego, Józefa Bomby, Florentyny Freiherr, Felicji Barskiej i Magdaleny Gambki. 28 stycznia 1966 powołano komitet organizacyjny Towarzystwa Miłośników Ziemi Wodzisławskiej, a w marcu 1966 roku podczas obrad sesji Powiatowej Rady Narodowej w Wodzisławiu Śląskim powołano Towarzystwo Miłośników Ziemi Wodzisławskiej.

 

Działalność prowadziły trzy sekcje Towarzystwa: historyczna, muzealna i imprezowa. Sekcja imprezowa organizowała pierwsze “Dni Wodzisławia” jeszcze pod nazwą “Dzień Ziemi Wodzisławskiej”. Staraniem Towarzystwa prowadzono też badania archeologiczne na Grodzisku w Lubomi, największym tego typu obiekcie na Górnym Śląsku. Zasługą sekcji muzealnej Towarzystwa było utworzenie w 1967 r. Izby Regionalnej, mającej charakter placówki muzealnej w 1971 r. przekształconej w Muzeum w Wodzisławiu Śląskim. W tym czasie z inicjatywy TMZW powstał też “Zespół Pieśni i Tańca Wodzisław” przekształcony następnie w “ZPiT Vladislavia”.

W latach 70 i 80 XX w. działalność TMZW skupiała się głównie na organizacji Dni Wodzisławia Śląskiego. TMZW było również pomysłodawcą i głównym organizatorem innych ciekawych imprez m.in. “Wyścigu Kolarskiego Wodzisław-Karwina-Wodzisław”, “Dni Kultury”, “Miejskich Obchodów Dnia Dziecka”, “Targów Sztuki Nieprofesjonalnej”, “Rajdu Szlakiem Więźniów Oświęcimskich”, “Rajdu po ziemi Gołężyców”, “Jarmarku Franciszkańskiego” i wielu innych.

23 kwietnia 1976 r. w związku z włączeniem części gmin powiatu wodzisławskiego do miasta Wodzisławia, TMZW zmieniło nazwę na Towarzystwo Miłośników Wodzisławia Śląskiego (TMW) i działało pod tą nazwą do 7 kwietnia 1994 r.

 

W związku z przemianami społecznymi wcześniej wpisane do rejestru stowarzyszeń Urzędu Miasta Wodzisławia TMW liczące 80 członków, 16 stycznia 1990 r. zostało ponownie wpisane do rejestru stowarzyszeń, tym razem przez Sąd Okręgowy w Katowicach.

W końcu XX w. TMZW podjęło szereg inicjatyw. W początkach III RP zajęło się głównie odbudową i utrzymaniem Baszty Rycerskiej na wodzisławskim Grodzisku, odbudowanej staraniem TMZW już w 1991 r. W tym samym roku rozpoczęto też wydawanie “Herolda Wodzisławskiego”, czasopisma poświęconego historii i kulturze ziemi wodzisławskiej. W 1992 r. uruchomiono “Galerię Art Wladislavia” mieszczącą się w kamienicy przy Rynku nr 20. Na zlecenie TMZW wykonano również wiele elementów tzw. małej architektury - rzeźb w kamienicach przy Rynku, obelisk 50 równoleżnika czy zegara słonecznego. Z inicjatywy TMZW w 1996 r. przypomniano zapomnianą postać patrona miasta św. Wawrzyńca, którego rzeźbę odsłonięto w niszy kamienicy przy Rynku nr 22. Na pamiątkę po istniejącej w mieście kopalni, Towarzystwo przeniosło koło szybu górniczego, które ustawiono w pobliżu domu kultury. Podczas swojej działalności TMZW przyczyniło się również do powstania lub remontu wielu innych obiektów związanych z ziemią wodzisławską, kulturą i historią.

Ponadto podczas całej działalności TMZW zorganizowało niezliczoną ilość wystaw, konkursów, rajdów, spotkań, konferencji, inicjatyw. Przyczyniło się również do wydania szeregu publikacji dotyczących ziemi wodzisławskiej m.in. bezcennej dla historii ziemi wodzisławskiej “Kroniki” Franza Henkego.

W 1995 r. TMZW ustanowiło odznaczenie honorowe “Za zasługi dla Miasta”, przyznawane w latach 1995-2000.

W 2016 r. TMZW świętowało jubileusz 50. lecia istnienia. W 2018 r. uczestniczyło wraz z Muzeum w Projekcie Niepodległa 1918-2018. Podczas Walnego Zebrania Członków w czerwcu 2019 r. wybrano nowego prezesa Piotra Hojkę. TMZW przyznało wtedy najwyższy tytuł honorowy TMZW “Prezesa Honorowego” odchodzącemu ze stanowiska prezesa po 29 latach Kazimierzowi Cichemu. W 2023 r. podczas 25 lecia objęcia parafii Wodzisław, TMZW nadało tytuł członka honorowego i kapelana TMZW prałatowi ks. Bogusławowi Płonce. W 2024 r. członkiem honorowym TMZW został Kazimierz Mroczek.