Rzeka Leśnica to obok Odry, Olzy i Szotkówki główny ciek wodny płynący przez ziemię wodzisławską. Od dawna stanowiła ona kluczowy element wodzisławskiego krajobrazu, ale kiedyś również dawała pożywienie i zapewniała bezpieczeństwo grodu nad Leśnicą. Niegdyś można było się w niej kąpać, ale dziś już chyba nikt lub prawie nikt nie pamięta kąpieli w Wodzisławce. Wraz z rozwojem przemysłu w II. poł. XX wieku jej stan drastycznie się pogorszył. W latach 70. XX w. rzeka stała się de facto kolektorem ściekowym dla wód dołowych z kopalń i koksowni, a także wobec braku kanalizacji ścieków bytowych z rozrastającego się miasta. Wobec ogromnego zanieczyszczenia życie biologiczne w Leśnicy ustało. W lutym 1972 r. (nie był to jedyny przypadek!) doszło nawet do… pożaru rzeki, o którym pisały gazety. Wizerunek tego cieku w oczach wodzisławian był taki jaki stan czystości jej wód czyli zły. Dopiero w ostatnich latach jej stan zaczął się poprawiać. Po oddaniu kolektora "Olza" (zbierającego wody dołowe z kopalń), oraz oczyszczalni Karkoszka II i rozbudowie sieci kanalizacyjnej, stan rzeki poprawił się na tyle, że powoli zaczęło odradzać się w niej życie.
W 2011 r. pojawiły się w Leśnicy ryby. Informował o tym m.in. serwis naszwodzislaw.com: O tym, że są ryby w Leśnicy dowiedziałem się od sąsiadów i nie uwierzyłem. Jednak mieli rację. Sprawdziłem osobiście i mogę potwierdzić – mówi Michał z Wodzisławia. Ryby w Leśnicy były jednak faktem, co wielokrotnie widzieli członkowie naszego Stowarzyszenia. Ryby w Leśnicy bytowały w rejonie dzielnicy Turzyczka w Wodzisławiu Śląskim. Ich siedlisko sięgało ulicy Rzecznej w Wodzisławiu. Były to przeważnie Klenie. W 2020 r. o rybach w Leśnicy pisaliśmy również w "Heroldzie Wodzisławskim" nr 64. Czystość wody w rzece (mimo że wciąż pozostawiała wiele do życzenia) poprawiała się.
Niestety późną wiosną 2023 r. pojawiły się niepokojące głosy naszych członków – miłośników przyrody - o tym, że coś dziwnego dzieje się z rzeką. Pod koniec lipca 2023 r. poinformowaliśmy o tym fakcie bezpośrednio Wody Polskie. W międzyczasie niezależnie od nas na przełomie lipca i sierpnia „Nowiny Wodzisławskie” opublikowały artykuł na temat "awarii" kolektora PWiK w Wodzisławiu Śląskim - spowodowanej przez nieodpowiedzialnych „chuliganów”. Z rzeki uciekły kaczki, a niewielka populacja ryb, która bytowała w Leśnicy od co najmniej 2011 r. zginęła. Jedna awaria przyczyniła się do degradacji tego czego poprawa zajęła dekadę - powoli odradzającego się życia biologicznego w rzece w Wodzisławiu Śląskim.
Nie może być zgody na to, aby jakiś „wandal” otwierał kolektor i ścieki zamiast do oczyszczalni trafiały do rzeki. Dlatego jako TMZW zwróciliśmy się do Wód Polskich o zabezpieczenie tego typu kolektorów ścieków w zlewni Leśnicy przed dostępem osób trzecich oraz okresową kontrolę takich kolektorów i zabezpieczeń aby podobna do tej sytuacja nie miała już nigdy miejsca. Pismem z dnia 17 sierpnia 2023 r. skierowanym do TMZW - Wody Polskie odpowiedziały, że zobowiążą PWiK do zabezpieczenia kolektorów zrzutowych ścieków. Pozostaje mieć nadzieję, że nie dojdzie już do podobnych "awarii".
Pewnym problemem jest jednak wciąż całkowity brak kanalizacji w niektórych obszarach zlewni rzeki Leśnicy, a także postawa osób które nie podłączyły swoich gospodarstw do sieci kanalizacyjnej lub wylewają nieczystości do rowów melioracyjnych i strumieni. Tutaj więcej powinny zrobić gminy kontrolując przestrzeganie przepisów o czystości wód i odprowadzaniu ścieków. Niestety świadomość tego, że wylewając nieczystości do rowów lub wrzucając śmieci i odpady do rzeki znacznie szkodzimy środowisku, jest wśród lokalnej społeczności wciąż niska.
Pozytywnym akcentem w całej sytuacji może być to, że na szczęście – co przekazali nam nieoficjalnie pracownicy Wód Polskich, jest coraz więcej świadomych osób, również w naszym regionie, które wskazują na zanieczyszczenia rzek i strumieni oraz zgłaszają ten fakt Wód Polskich. Innym pozytywnym akcentem jest stan Szotkówki, na której organizowane są spływy kajakowe, a jeszcze kilka lat temu była równie zanieczyszczoną rzeką co niegdyś Leśnica. Sama Leśnica zresztą na pograniczu gminy Gorzyce i Godów równie pięknie meandruje i może stanowić w przyszłości istotny walor środowiskowy ziemi wodzisławskiej. O jej czystość musimy jednak zadbać sami..
Co ciekawe rzeka być może - w ramach inwestycji CPK - KDP będzie na niewielkim odcinku centrum miasta przebudowana. Wsród naszych członków zrodził się pomysł, aby przy okazji tej inwestycji stworzyć małą namiastkę bulwaru nadrzecznego. Nie ulega wątpliwości, że czysta rzeka płynąca przez miasto, może być też jego wizytówką.
Niestety w mniemaniu części mieszkańców ziemi wodzisławskiej płynące tutaj wody nadal są „ściekiem”, a postawa taka nie pomaga w poprawie sytuacji. Pamiętajmy, że wszyscy chcemy żyć w czystym i przyjaznym otoczeniu. Nie tylko czyste powietrze ale i czyste wody są podstawą do tego aby nasze otoczenie i środowisko na ziemi wodzisławskiej było przyjaznym dla życia ludzi i zwierząt. Jako TMZW apelujemy więc do mieszkańców powiatu wodzisławskiego o poszanowanie dla płynących tutaj wód i ich ochronę.
Co możemy zrobić aby Leśnica była bardziej ekologiczna:
Jak informują Wody Polskie: „z dniem 1 stycznia 2023 roku uruchomiony został całodobowy telefoniczny numer dyżurny: 22 470 10 01 mający na celu zapewnienie całodobowego monitoringu zagrożeń, wymiany informacji o wystąpieniu zagrożeń oraz zaistnieniu sytuacji kryzysowych w obszarze właściwości Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Ponadto informujemy, że na potrzeby raportowania, wymiany informacji oraz zgłaszania incydentów, zdarzeń oraz sytuacji kryzysowych w PGW Wody Polskie KZGW aktualny pozostaje adres e-mail: zk.sd@wody.gov.pl ”
-
Nie wyrzucaj śmieci do rzeki, rowów melioracyjnych, strumieni czy kratek deszczowych
-
Podłącz swoje gospodarstwo do sieci kanalizacyjnej lub regularnie opróżniaj szamba za pomocą specjalistycznych firm do wywozu nieczystości
-
Nie wylewaj nieczystości do rzek, strumieni, rowów i kratek deszczowych
-
Zauważone przypadki zanieczyszczenia rzek, strumieni, rowów melioracyjnych zgłaszaj do odpowiednich służb lub gminy
Leśnica - rzeka ziemi wodzisławskiej i jej problemy